Ignacy Mościcki
Ignacy Mościcki to jeden z najbardziej znaczących polityków i zarazem ludzi nauki z okresu międzywojnia. Urodził się 1 – go grudnia 1867 roku w Mierzanowie (obecne województwo mazowieckie, powiat ciechanowski). Był przede wszystkim politykiem i chemikiem. Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939. Za główną zasługę Mościckiego, w budowaniu Drugiej Rzeczypospolitej, uważa się jego wielki wkład w rozwój polskiego przemysłu chemicznego.
Jak wielu wielkich mężów Drugiej Rzeczypospolitej, Ignacy Mościcki pochodził z rodziny szlacheckiej, w jego rodziny przypadku, posługującej się herbem Ślepowron. Rodzina wywodziła się z mazowieckich Mościc. Co interesujące, dziad Mościckiego brał udział w powstaniu listopadowym, a jego ojciec oraz stryjowie w powstaniu styczniowym. Miał piątkę rodzeństwa. Swą edukację rozpoczął w gimnazjum w Płocku, następnie po przeniesieniu do Skierbieszowa, gdzie ojciec młodego wtedy Ignacego dzierżawił majątek ziemski, począł uczęszczać do gimnazjum w Zamościu. Przeniósł się do Warszawy przez wzgląd na sprzeciw wobec rusyfikacji, jakiej by systematycznie poddawany. Od początków nauki zauważyć można było szczególne uzdolnienia przyszłego Prezydenta w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych. Zdolności te postanowił rozwijać i zdecydował się na studia chemiczne na wydziale technologii chemicznej politechniki w Rydze. W czasie studiów był członkiem Korporacji Akademickiej „Welecja”, zawiązał konspiracyjne „kółko oświatowe. Następnie został członkiem Ligi Narodowej, a później Związku Młodzieży Polskiej „Zet” ( przywódcą wtedy był Zygmunt Balicki). Studia ukończył w roku 1891. Po ukończeniu studiów nawiązał kontakt z niepodległościowym ruchem socjalistycznym. Do ciekawostek należy fakt, iż brał nawet udział w przygotowaniach do zamachu na warszawskiego generał-gubernatora Josifa Hurko. Miał on zginąć w eksplozji nitrogliceryny, której kilogram Mościcki sam przygotował w swoim mieszkaniu. Według ustaleń miał być to zamach samobójczy.
Zamach jednak się nie udał i Mościcki w związku z prawdopodobnym bliskim aresztowaniem zbiegł do Londynu. Tam imając się prac dorywczych uczył się języka angielskiego, by po pewnym czasie rozpocząć studia w Technical College w Finsbury i Patent Library. Pracował w różnych zawodach, m.in. jako robotnik, pomocnik fryzjera, stolarz, producent kefiru. Co istotne, podczas pobytu w Wielkiej Brytanii, kontynuował działalność w ruchu socjalistycznym i był członkiem sekcji londyńskiej Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów. W 1896 poznał Józefa Piłsudskiego, a w 1897 roku wyjechał do Szwajcarii, gdzie rozpoczął pracę i karierę naukową na Uniwersytecie we Fryburgu. Po ukończeniu studiów uzupełniających z zakresu fizyki i matematyki, rozpoczął pracę jako asystent profesora Józefa Wierusz-Kowalskiego, specjalizował się w elektrochemii. Potem pracował na wielu stanowiskach m.in. kierownika technicznego firmy Societe de l’Acide Nitrique – ( nawiasem mówiąc firma ta została założona przez prof. Kowalskiego z kapitałem w większości polskim – tylko brać przykład), był również wynalazcą, wynalazł kondensator wysokiego napięcia niezbędny do produkcji kwasu azotowego. Jednym słowem mówiąc jego cała kariera naukowa obfita była w sukcesy, nie brakło jednak też niekiedy gorzkich chwil, a głównie to ze względu na nieodwzajemniane honorowe postępowanie naukowca. W 1915 roku został dziekanem Politechniki Lwowskiej, 1925 objął katedrę elektrochemii technicznej Politechniki Warszawskiej. Można by jeszcze wymieniać wiele funkcji i stanowisk które w swym życiu Mościcki pełnił. Reasumując przyznać należy że był prawdziwym jak na tamte czasy człowiekiem renesansu. Po przewrocie majowym Marszałek Piłsudski poszukiwał osoby która mogłaby objąć urząd Prezydenta Polski, Piłsudski nie był zadowolony z konstytucji marcowej, dawała zbyt małe uprawnienia dla człowieka jego pokroju. Po wyborze Piłsudskiego na Prezydenta dnia 31 maja 1926 roku, obóz sanacyjny wysunął kandydaturę Ignacego Mościckiego, Marszałek bowiem wyboru nie przyjął. Kandydaturę zaproponował premier Kazimierz Bartel, a Piłsudski miał wtedy powiedzieć cyt.:” Ignaś?, a to bardzo dobra myśl.”
Prezydentem był do roku 1939. 30 Września po przegranej kampanii wrześniowej złożył swój urząd, na następcę mianując Władysława Raczkiewicza. Następnie po niemałych trudnościach dostał się do Szwajcarii, we Fryburgu umożliwiono mu kontynuowanie pracy naukowej. Wtedy spisywał swe wspomnienia które publikowano następnie w czasopiśmie „Niepodległość” wydawanym w Nowym Jorku. W 1940 przeprowadził się do Genewy gdzie pracował w laboratorium chemicznym. Po 1943 roku stan jego zdrowia gwałtownie się pogorszył, zmarł 2 października w Versoix nieopodal Genewy. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu, wedle jego życzenia na grobie postawiono prosty drewniany krzyż z Jego inicjałami. W 1993 roku szczątki Prezydenta Mościckiego przewieziono do Polski i złożono w krypcie prezydenckiej bazyliki archikatedralnej św. Jana w Warszawie. Do ciekawych faktów związanych z Prezydentem Mościckim, a szerzej nie znanych należy m.in. fakt, iż był On jednym z głównych założycieli Polskiego Związku Łowieckiego, i inicjatorem bchodów dnia św. Huberta w Polsce. Ciekawostką również jest że w 1926 wydał oświadczenie w którym oznajmił, że będzie ojcem chrzestnym każdego siódmego syna w rodzinie w Polsce. Istniały oczywiście określone warunki jakie trzeba było spełnić. Rodzina chrześniaka musiała być rdzennie polska i niekarana, Chrześniacy mieli przywilej bezpłatnej nauki w kraju i za granicą, w rachubę wchodziły także studia wyższe, stypendia, bezpłatne przejazdy, opieka zdrowotna. Dostawali również książeczkę oszczędnościową Pocztowej Kasy Oszczędnościowej z wkładem w wysokości 50zl ( miało ono wtedy naturalnie inna wartość). Wkład fundowany był przez Prezydenta na samodzielny start w życiu. Źródła podają że w sumie Prezydent Mościcki synów chrzestnych miał około pięciuset.
Norbert Artur Lewiński